แบบทดสอบหลังเรียน

1.ความสามารถในการใช้สื่อที่เป็นภาพหรือทัศนวัสดุในการติดต่อสื่อสารกับผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิผล และสามารถอธิบายลักษณะของบุคคลออกมาเป็นภาพได้ ข้อใดถูกต้อง
ก.การถอดรหัส
ข.การเข้ารหัส
ค.การออกรหัส
ง.การอ่านรหัส
2.การถอดรหัสกับการเรียนรู้จากภาพของผู้เรียนแตกต่างกันขึ้นอยู่ตามปัจจัยในข้อใด
ก.สังคมและวัฒนธรรม
ข.อายุ และภูมิหลังทางวัฒนธรรม
ค.เชื้อชาติและศาสนา
ง.การศึกษา
3.ข้อใดถูกต้องเกี่ยวกับสีที่ช่วยในการออกแบบและการจัดภาพ
ก.ช่วยให้ภาพดูเป็นจริง
ข.ย้ำในเรื่องความเหมือน ความแตกต่าง ความสำคัญและอ่านง่าย
ค.ให้อารมณ์และความรู้สึก
ง.ถูกทุกข้อ
4.ความรู้และทักษะพื้นฐานในเรื่องการประดิษฐ์อักษรด้วยการประดิษฐ์อักษร สำหรับสื่อประเภทภาพหรือทัศนวัสดุมีสิ่งที่จะต้องพิจารณาอยู่อย่างน้อย 4 ประการ คือทุกข้อยกเว้นข้อใด
ก.ขนาดตัวอักษร
ข.แบบตัวอักษร
ค.เอฟเฟค
ง.สีตัวอักษร
5.ข้อใดไม่ใช่ความสำคัญของ Visual Literacy ในการเรียนการสอน
ก.ช่วยเพิ่มความชำนาญต่าง ๆ ทางด้านภาษาพูดและภาษาเขียน
ข.ช่วยให้ความจำและการมีมนุษยสัมพันธ์ดีขึ้น
ค.ช่วยให้ผู้เรียนเกิดความเชื่อมั่นในตนเองและสามารถพึ่งตนเองได้
ง.ส่งเสริมการแสดงออกและการจัดหรือเรียงลำดับความคิด
6.ความสามารถในการตีความเนื้อหาเรื่องราวจากสิ่งที่มองเห็นได้อย่างถูกต้อง และสามารถสร้างสรรค์เนื้อหาเรื่องราว ออกมาได้หมายถึงอะไร
ก.การวิเคราะห์ภาพ
ข.การอ่านภาพ
ค.การสังเคราะห์ภาพ
ง.การถ่ายภาพ
7.ข้อใดจำแนกภาพที่เป็นนามธรรมน้อยที่สุดไปจนถึงภาพที่เป็นนามธรรมมากที่สุด
ก.ภาพสี >ภาพเหมือน >ภาพถ่ายขาวดำ >ภาพลายเส้น >ภาพการ์ตูน
ข.ภาพสี >ภาพถ่ายขาวดำ> ภาพเหมือน> ภาพการ์ตูน> ภาพลายเส้น
ค.ภาพการ์ตูน> ภาพเหมือน >ภาพถ่ายขาวดำ >ภาพสี >ภาพลายเส้น
ง.ภาพลายเส้น >ภาพการ์ตูน> ภาพเหมือน> ภาพถ่ายขาวดำ> ภาพสี
8.นักเรียนระดับประถมศึกษาจะชอบภาพที่มีลักษณะเป็นอย่างไร
ก.ชอบภาพสีมากกว่าภาพขาวดำ
ข.ชอบภาพถ่ายมากกว่าภาพวาด
ค.ชอบภาพเหมือนจริงและมีสี
ง.ถูกทุกข้อ
9.นิสิตคิดว่า ครูควรเลือกภาพใดให้เด็กนักเรียนชั้นอนุบาลดูเด็กถึงจะสนใจมากที่สุด
ก.ภาพลายเส้นรูปคน
ข.ภาพขาวดำรูปบ้าน
ค.ภาพถ่ายสีรูปช้าง
ง.ภาพการ์ตูนขาวดำ
10.การอ่านภาพอย่างถูกต้อง มีความเข้าใจและสามารถอ่านส่วนประกอบต่างๆ ในภาพได้และสามารถอธิบายภาพที่มองเห็นนั้นเป็นคำพูดหรือเขียนได้ ตลอดจนมีความรู้สึกซาบซึ้ง (Appreciate) ในภาพที่มองเห็น หมายถึงข้อใด
ก.การถอดรหัส
ข.การเข้ารหัส
ค.การออกรหัส
ง.การอ่านรหัส

แบบทดสอบก่อนเรียน

1.ความสามารถในการตีความ เนื้อหาเรื่องราว จากสิ่งที่มองเห็นได้อย่างถูกต้อง
และสามารถสร้างสรรค์เนื้อหาเรื่องราวออกมาได้  หมายถึงข้อใด
ก.การวิเคราะห์ภาพ
ข.การอ่านภาพ
ค.การสังเคราะห์ภาพ
ง.การถ่ายภาพ
2.ข้อใดจำแนกภาพที่เป็นนามธรรมน้อยที่สุดไปจนถึงภาพที่เป็นนามธรรมมากที่สุด
ก.ภาพสี >ภาพเหมือน >ภาพถ่ายขาวดำ >ภาพลายเส้น >ภาพการ์ตูน
ข.ภาพสี >ภาพถ่ายขาวดำ> ภาพเหมือน> ภาพการ์ตูน> ภาพลายเส้น
ค.ภาพการ์ตูน> ภาพเหมือน >ภาพถ่ายขาวดำ >ภาพสี >ภาพลายเส้น
ง.ภาพลายเส้น >ภาพการ์ตูน> ภาพเหมือน> ภาพถ่ายขาวดำ> ภาพสี
3.นักเรียนระดับประถมศึกษาส่วนใหญ่จะชอบภาพที่มีลักษณะตามข้อใด
ก.ชอบภาพสีมากกว่าภาพขาวดำ
ข.ชอบภาพถ่ายมากกว่าภาพวาด
ค.ชอบภาพเหมือนจริงและมีสี
ง.ถูกทุกข้อ
4.นิสิตคิดว่า ครูควรเลือกภาพใดให้เด็กนักเรียนชั้นอนุบาลดู  เด็กถึงจะสนใจมากที่สุด
ก.ภาพลายเส้นรูปคน
ข.ภาพขาวดำรูปบ้าน
ค.ภาพถ่ายสีรูปช้าง
ง.ภาพการ์ตูนขาวดำ
5.ข้อใดหมายถึง  การอ่านภาพอย่างถูกต้อง มีความเข้าใจและสามารถอ่านส่วนประกอบต่างๆในภาพได้
และสามารถอธิบายภาพที่มองเห็นนั้นเป็นคำพูดหรือเขียนได้ ตลอดจนมีความรู้สึกซาบซึ้ง (Appreciate) ในภาพที่มองเห็น
ก.การถอดรหัส
ข.การเข้ารหัส
ค.การออกรหัส
ง.การอ่านรหัส
6.ความสามารถในการใช้สื่อที่เป็นภาพหรือทัศนวัสดุ  ในการติดต่อสื่อสารกับผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิผล และสามารถอธิบายลักษณะของบุคคลออกมาเป็นภาพได้ หมายถึงข้อใด
ก.การถอดรหัส
ข.การเข้ารหัส
ค.การออกรหัส
ง.การอ่านรหัส
7.การถอดรหัสกับการเรียนรู้จากภาพของผู้เรียนแตกต่างกันขึ้นอยู่ตามปัจจัยในข้อใด
ก.สังคมและวัฒนธรรม
ข.อายุ และภูมิหลังทางวัฒนธรรม
ค.เชื้อชาติและศาสนา
ง.การศึกษา
8.ข้อใดถูกต้องเกี่ยวกับสีที่ช่วยในการออกแบบและการจัดภาพ
ก.ช่วยให้ภาพดูเป็นจริง
ข.ย้ำในเรื่องความเหมือน ความแตกต่าง ความสำคัญและอ่านง่าย
ค.ให้อารมณ์และความรู้สึก
ง.ถูกทุกข้อ
9.ความรู้และทักษะพื้นฐานในเรื่องการประดิษฐ์อักษรด้วยการประดิษฐ์อักษร สำหรับสื่อประเภทภาพหรือทัศนวัสดุมีสิ่งที่จะต้องพิจารณาอยู่อย่างน้อย 4 ประการ ยกเว้นข้อใด
ก.ขนาดตัวอักษร
ข.แบบตัวอักษร
ค.เอฟเฟค
ง.สีตัวอักษร
10.ข้อใดไม่ใช่ความสำคัญของ Visual Literacy ในการเรียนการสอน
ก.ช่วยเพิ่มความชำนาญต่างๆ ทางด้านภาษาพูดและภาษาเขียน
ข.ช่วยให้ความจำและการมีมนุษยสัมพันธ์ดีขึ้น
ค.ช่วยให้ผู้เรียนเกิดความเชื่อมั่นในตนเองและสามารถพึ่งตนเองได้
ง.ส่งเสริมการแสดงออกและการจัดหรือเรียงลำดับความคิด

การออกแบบภาพหรือทัศนวัสดุ

การผลิตสื่อประเภทภาพ หรือทัศนวัสดุของครู ควรยึดหลักการของการอ่านภาพ ไม่ว่าจะเป็นการออกแบบจัดป้ายนิเทศ ภาพโฆษณาหรือนิทรรศการก็ตาม ซึ่งการยึดหลักการของการอ่านภาพนี้ นอกจากจะช่วยให้การวางแผนการใช้สื่อตามแนว ASSURE Model ได้ผลยิ่งขึ้นแล้ว ยังจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดความคิดสร้างสรรค์ขึ้นมาด้วยการออกแบบภาพหรือการจัดป้ายนิเทศต่างๆ ขั้นแรกควรลองทำแบบร่าง (Layout) ก่อน โดยพิจารณาหลักเบื้องต้นในการออกแบบ 3 ประการ ( กฏ ABC) ดังนี้


การจัดภาพ (Arrangement) ภาพและคำอธิบายควรจัดให้สามารถดึงดูดความสนใจของผู้ชม และนำไปสู่รายละเอียดที่เกี่ยวข้องได้ด้วย ดังนั้น เส้นนำ ช่องว่างและวัสดุในการจัดภาพซึ่งเป็นองค์ประกอบเบื้องต้นในการจัดภาพ
ความสมดุล (Balance) แบบและรูปร่างของภาพที่จัดออกแบบต้องสมดุล การจัดความ สมดุลของภาพอาจทำได้ทั้งแบบ Formal และ Informal ความสมดุลแบบ Formal จะทำให้ภาพดูมีระเบียบและนิ่ง (Static) ส่วนการจัดสมดุลแบบ Informal จะทำให้ภาพที่จัดดูมีชีวิตชีวา (Dynamism)

สี (Color) สีจะช่วยในการออกแบบและการจัดภาพได้หลายประการ ได้แก่
1) ช่วยให้ภาพดูเป็นจริง
2) ย้ำในเรื่องความเหมือน ความแตกต่าง ความสำคัญและอ่านง่าย
3) ให้อารมณ์และความรู้สึก
ดังนั้น การให้สีกับวัสดุหรือสื่อต่างๆ ต้องพิจารณาให้รอบคอบ

ตัวอักษร
ในการออกแบบภาพ หรือวัสดุกราฟฟิกส์ต่างๆ ตลอดจนการจัดป้ายนิเทศกระดานดำ และแผ่นป้ายอื่นๆ รวมทั้งสื่อประเภทฉาย (Projected Media) เช่น สไลด์ แผ่นใส และฟิล์มสตริป ย่อมต้องใช้ตัวอักษรหรือคำบรรยายช่วย


ดังนั้นครูจึงจำเป็นต้องมีความรู้และทักษะพื้นฐานในเรื่องการประดิษฐ์อักษรด้วยการประดิษฐ์อักษร สำหรับสื่อประเภทภาพหรือทัศนวัสดุมีสิ่งที่จะต้องพิจารณาอยู่อย่างน้อย 4 ประการ คือ
1. แบบตัวอักษร ควรเป็นแบบที่อ่านง่าย ยกเว้นในกรณีที่ต้องการสร้างอารมณ์และความรู้สึกของผู้ดู
2. ขนาดตัวอักษร ตัวอักษรต้องมีขนาดโตพอเหมาะ โดยพิจารณาจากระยะทางระหว่างผู้ดูกับสื่อนั้นๆ ขนาดตัวอักษรมาตรฐานควรสูง 1/4 นิ้ว ทุกๆ ระยะห่าง 8 ฟุต ระหว่างผู้ดูกับสื่อ เช่น ถ้าผู้ดูอยู่ห่างจากสื่อ 32 ฟุต ตัวอักษรควรสูงไม่น้อยกว่า 1 นิ้วเป็นต้น
3. ช่องไฟ การประดิษฐ์อักษรให้อ่านง่ายดูสวยงามต้องมีการจัดระยะห่างของตัวอักษรหรือช่องไปให้เหมาะสม การกำหนดระยะช่องไฟสำหรับภาษาไทยนั้น นิยมกะระยะด้วยสายตา
4. สีตัวอักษร สีมีความสำคัญกับสื่อมาก ดังได้อธิบายมาแล้ว การใช้สีกับตัวอักษรต้องคำนึงถึงเรื่องต่างๆ โดยเฉพาะเพื่อให้อ่านง่ายด้วย สีตัวอักษรควรตัดกับสีพื้นเพื่อช่วยให้อ่านง่ายและย้ำความสำคัญ และดึงดูดความสนใจ

สำหรับทัศนวัสดุที่ต้องฉายเช่น สไลด์ หรือแผ่นใสซึ่งมีตัวอักษรอธิบายภาพ สีของตัวอักษรบนพื้นสีต่างๆ จะให้ความคมชัดและน่าสนใจตามลำดับมากไปหาน้อย ดังนี้


อักษรสีดำบนพื้นสีเหลือง
อักษรสีเขียว แดง หรือน้ำเงินบนพื้นสีขาว ( พื้นใส )
อักษรสีขาว ( อักษรสีใส ) บนพื้นสีน้ำเงิน
อักษรสีดำบนพื้นสีขาว ( พื้นใส )
อักษรสีเหลืองบนพื้นสีดำ






ความสำคัญของ Visual Literacy ในการเรียนการสอน
1. ช่วยเพิ่มความชำนาญต่าง ๆ ทางด้านภาษาพูดและภาษาเขียน
2. ส่งเสริมการแสดงออกและการจัดหรือเรียงลำดับความคิด
3. ช่วยเพิ่มแรงกระตุ้นและความสนใจในวิชาต่าง ๆ แก่ผู้เรียน
4. เป็นการช่วยให้ผู้เรียนที่พิการหรือด้อยความสามารถให้เกิดการเรียนรู้ทั้งนี้
เนื่องจากในบางครั้งไม่สามารถใช้วิธีการสอนแบบปกติธรรมดาได้กับ
ผู้เรียนเหล่านั้น
5. ช่วยให้ผู้เรียนพัฒนาความเป็นตัวของตัวเองและทำให้มองเห็น
ความสัมพันธ์ระหว่างตนเองกับโลกภายนอกได้
6. ช่วยให้ผู้เรียนเกิดความเชื่อมั่นในตนเองและสามารถพึ่งตนเองได้

การสอนทักษะในการอ่านภาพ

ครูทั่วไปควรจะทราบว่า คนเราดูภาพและวัสดุกราฟฟิกส์กันอย่างไร ทั้งนี้เพราะถ้าครูทราบเรื่องนี้ จะทำให้ทราบต่อไปว่า

1. มนุษย์เรียนรู้อะไรได้จากภาพบ้าง
2. มนุษย์จะใช้สายตามองดูภาพในลักษณะอย่างไร

ในประเด็นแรกเป็นเรื่องของนักจิตวิทยา ที่สังเกตพฤติกรรมการดูภาพของมนุษย์ซึ่งพบว่า การดูภาพไม่ใช่เพียงเพื่อให้เกิดการรับรู้เนื้อหาเรื่องราวได้ดีเท่านั้น แต่ถ้ามีการแนะก็จะช่วยให้ผู้เรียนเรียนรู้ได้ดีกว่า เพราะเมื่อมีการแนะนำผู้เรียนจะอ่านภาพได้เร็วและดีขึ้น
สำหรับในประเด็นหลัง ผลจากการวิจัยพบว่า คนเราจะดูภาพโดยเริ่มจากมุมบนซ้ายก่อน (41%) แล้วจึงเลื่อนมาดูที่มุมล่างซ้าย (25%) เลยไปมุมขวาบน (20%) และมุมขวาล่าง (14%) ตามลำดับ

ลักษณะภาพที่ผู้เรียนชอบ

      ภาพบางภาพจะได้รับความสนใจจากผู้เรียน โดยเฉพาะเด็กๆ มาก แต่การที่เด็กชอบภาพลักษณะนั้นไม่ได้หมายความว่า เด็กจะเรียนรู้จากภาพนั้นได้ดีที่สุด โดยทั่วไปแล้วนักเรียนระดับประถมศึกษาจะชอบภาพที่มีลักษณะ ดังนี้
1. ชอบภาพสีมากกว่าภาพขาวดำ

2. ชอบภาพถ่ายมากกว่าภาพวาด

3. ชอบภาพเหมือนจริงและมีสี

4. เด็กอายุน้อยชอบภาพง่ายๆ มากกว่าภาพที่ซับซ้อน

5. เด็กโตชอบภาพที่ซับซ้อนมากกว่าภาพง่ายๆ

ของจริงในลักษณะของภาพ

           วัตถุที่ต้องฉายและไม่ต้องฉายที่จะได้กล่าวถึงในบทต่อไปนั้น มีความแตกต่างกันในหลายๆด้าน ที่สำคัญคือ ระดับของความเป็นจริง (Degree of Realism) สิ่งที่เรามองเห็นนั้นเป็นของจริงไม่ใช่ภาพไม่ว่า จะเป็นภาพยนตร์สีสามมิติก็ตาม สื่อที่เป็นภาพอาจจำแนกออกได้ตั้งแต่ ภาพลายเส้น ภาพการ์ตูน ภาพเหมือน ภาพถ่ายขาวดำ และภาพสี ฯลฯ คือจำแนกได้ตั้งแต่ภาพที่เป็นนามธรรมน้อยที่สุดไปจนถึงภาพที่เป็นนามธรรมมากที่สุด

การอ่านภาพ (Visual Literacy)

           Visual Literacy : ความสามารถในการเข้าใจและใช้ภาพ รวมทั้งความสามารถในการคิด ในการเรียน และแสดงออกของตัวเองต่อภาพที่มองเห็น

           Visual Literacy:เป็นสิ่งที่เกี่ยวข้องกับความสามารถทางด้านการมองเห็นของมนุษย์ และใช้ความสามารถนั้นในการจำแนกและแปลความหมายสิ่งที่มองเห็นเพื่อการติดต่อสื่อสารได้อย่างถูกต้องเป็นความสามารถทางด้านจักษุสัมผัสในการ อ่าน และเขียนข้อมูล

           การอ่านภาพ ( Visual Literacy )หมายถึง ความสามารถในการตีความเนื้อหาเรื่องราวจากสิ่งที่มองเห็นได้อย่างถูกต้อง และสามารถสร้างสรรค์เนื้อหาเรื่องราว ออกมาได้ ดังนั้น ความสำคัญของการอ่านภาพนี้นับวันจะมีมากขึ้น เพราะปัจจุบันเราอยู่ในโลกของรูปภาพและสัญลักษณ์อยู่แล้ว

          นอกจากนั้นจากความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีใหม่ๆ ทั้งในด้านการพิมพ์และอื่นๆ ต่างก็ได้มีการเสนอรูปภาพหรือสื่อทัศนะออกมาในรูปแบบต่างๆ มากมาย รวมทั้งในรูปของสื่กราฟฟิกด้วย ทั้งนี้ เพื่ออธิบายเนื้อหาเรื่องราวต่างๆ ที่จัดพิมพ์ออกมา